به نقل از «ایسنا»

فانوس دریایی بندر انزلی در اسارت بلندمرتبه سازان

تاریخ انتشار: ۷ آبان ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۹۸۶۲۵۹

ایسنا/گیلان فانوس دریایی بندر انزلی در اوایل دوره قاجار با هدف برج دیدبانی در برابر همسایه شمالی ساخته می‌شود. این برج ۴۰ سال پیرتر از برج بینگ‌بنگ لندن است. بعدها بالای برج ۴ ساعت کار می‌گذارند و این برج اکنون به عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری بندر انزلی محسوب می‌شود.

سال‌های زیادی درب برج بسته بود و مردم عادی و گردشگران نمی‌توانستند وارد آن شوند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

از چند سال پیش که اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان بندر انزلی اندکی برج را مرمت کرده، می‌توان از بالای فانوس دریایی شهر را دید.

 درب برج  باز می‌شود، راهنما یادآور می‌شود که پله های برج بلند است و باید با لباس سبک و کفش مناسب و یک پله، یک پله از برج بالا بروید.

از ۶ پله قبل از درب ورودی که بالا رفتم، مصمم شدم پله‌ها را بشمارم. قطر پله‌های مارپیج با هر شمارشی کوچک‌تر می‌شد. نزدیک به پله شماره ۵۰، از دیوار کمک گرفتم، پله ۵۶ ارتفاع بیشتری داشت. مانده بودم چگونه خودم را بالا بکشم. چارچوب درب را گرفتم و به زحمت خودم را به برج دیدبانی رساندم.

هیجان داشتم هرچه سریع‌تر موج شکن انزلی را از ارتفاع ۲۸ متری ببینم. گرفتگی عضلات پاهایم را فراموش کرده بودم. نگهبان برج تذکر داد که به نرده‌ها تکیه ندهید، خطر سقوط وجود دارد.

 در آن فضای باریک، می‌شد تمام شهر را دید. عمارت زیبای قندچیان انزلی، مدرسه تاریخی دخترانه مهدخت، عمارت رمضان‌اُف و هتل تاریخی گلسنگ. اما از همه چشم نوازتر موج شکن انزلی بود. یک معماری تامل برانگیز و من در عجب بودم چطور آن همه سنگ وسط دریا صف کشیده‌اند.

 کشتی‌های ماهیگیری نزدیک به اسکله لنگر انداخته بودند و کرجی ماهیگران از حوضچه بیرون می رفت.

راهنما توضیح می داد: قبل از اینکه موج‌شکن احداث شود، کانال مابین انزلی و غازیان همانند خلیجی بود که کشتی‌های تجاری به منظور تخلیه و بارگیری و یا مصون ماندن از امواج و طوفان دریا در آنجا پناه می آوردند.

محمود عباسیان امین می‌افزاید: چون امواج کانال را می‌کوبید و به شناورهای مستقر در خلیج آسیب می‌رساند از این رو نیاز به احداث موج شکن‌ها احساس  و قرارداد ساخت این بنای عظیم که از شاهکارهای معماری است در سال ۱۲۷۴ خورشیدی (احداث راه انزلی- قزوین) منعقد شد.

 طی آن موج شکن غازیان به طول ۷۵۰ متر و موج شکن انزلی به طول ۵۲۰ متر احداث و کار ساخت آن در سال ۱۲۹۳ خورشیدی پایان یافت. به منظور احداث موج شکن‌ها، حدود ۱۴ کیلومتر راه آهن از کوه‌های پونل تالش تا انتهای غرب خلیج کپورچال در تالاب انزلی کشیده شد و سنگ‌ها از کوه‌های پونل استخراج و با واگن تا نزدیک ساحل حمل و سپس کرجی‌های بزرگی که قایق‌های موتوری آن را می‌کشیدند، سنگ‌ها را در محل موج شکن تخلیه کردند.

موج شکن‌ها زیر نظر دو نفر مهندس روسی به نام‌های «علی اف» و «پلاناتوف» بنا شد و این بنای عظیم روی تیرهای چوبی که در کف دریا ردیف به ردیف کوبیده‌اند، ساخته شده است.

از بالای برج، فانوس دریایی بین ساختمان‌های بلند تازه احداث شده، به حد خفگی رسیده آن هم برای بنایی که در سال ۱۳۵۶ در فهرست بناهای میراثی کشور ثبت شده است.

راهنما، تصاویر قدیمی برج فانوس را نشان می‌دهد که برج نزدیک به ساحل و در فضایی وسیع و باز احداث شده بود و می‌گوید: بچه که بودم از تمام شهر بندرانزلی برج معلوم بود و مسیر رفتن به مدرسه را با نگاه کردن به ساعت‌های برج می‌گذراندم.

وی که راهنمای تورهای گردشگری است، می‌گوید: قدمت این برج ۴۰ سال پیرتر از برج لندن (بیگ بنگ) است. برج فانوس، اگرچه نقش راهنمای کرجی‌ها و کشتی‌های ماهیگران هم داشت ولی در ابتدای امر نقش برج دیدبانی در برابر همسایه شمالی را بازی می‌کرد.

و نگهبان به استناد منابع تاریخی شرح می‌دهد: طبق نوشته‌های تاریخی و سفرنامه‌ها، خسروخان گرجی، حاکم گیلان آن را در سال ۱۱۹۴ خورشیدی بنا نهاد و هدف از آن احداث برج دیدبانی برای ورود احتمالی روسیه بود زیرا این همسایه شمالی مرتب از دریا به انزلی و رشت حمله می کرد و منابع آبی و شهرها توسط ایشان غارت می‌شد. نمونه این حملات، حمله به  بندر پیربازار و جنگ معروف پیله داربن در اوایل دوره قاجار است. بعد از این جنگ، خسروخان گرجی، حاکم گیلان تصمیم گرفت برج بلندی به منظور آمادگی دفاعی شهر بسازد.

خسروخان برج دیدبانی را می‌سازد. برجی که در ابتدا «جایگاه نور و آتش» خوانده می‌شد. این مناره در ابتدا به ارتفاع ۲۰ متر ساخته و آتشی بالای مناره روشن می‌کردند. نگهبان برج وظیفه داشت با سوزاندن پیه حیوانات، فانوس دریایی را روشن نگه دارد.

بنابر گزارش‌های یاسنت لوئی رابینو، سرکنسول انگلیس در رشت در اوایل قرن بیستم، مزد نگهبان این برج در سال ۱۲۹۴ هجری قمری (۱۸۷۷ میلادی ) ۲۵ تومان و پول روغن آن ۳۲۸ قران بود که تا سال ۱۳۲۷ هجری قمری این هزینه را در حساب عمومی گیلان منظور می‌کردند. ولی زمانی که رابینو برج را دیده بود، در اثر عدم رسیدگی حاکمان بعدی، روبه ویرانی داشت.

 سرم را بالا می‌گیرم تا ساعت‌های برج را ببینم که در ۴ سو در یک دایره فلزی جانمایی شده است. راهنما توضیح می‌دهد که در اوایل قرن ۱۴، برج فانوس را مرمت می کنند: در سال ۱۳۰۷ خورشیدی این برج یک بار مرمت می‌شود و پس از مرمت، ارتفاع برج به ۲۸ متر افزایش می‌یابد. شهرداری انزلی  چهار ساعت را از کشور آلمان خریداری و بالای برج نصب می‌کند. سال‌ها بعد ساعت‌ها زنگ می‌زنند و صدای آن به گوش کسی نمی‌رسد. تا اینکه در سال ۱۳۶۹ خورشیدی ساعت‌های قدیمی را تعویض و ساعت الکتریکی جای آن نصب می‌کنند.

عباسیان امین ادامه می‌دهد: در کودکی به یاد دارم وقتی در کوچه‌ها بازی می‌کردیم، زمان را از طریق همین برج متوجه می‌شدیم. زیرا در هر جهت شهر که بودیم، برج و ساعت‌های آن پیدا بود. اما متاسفانه طی ۱۰ سال اخیر به قدری در حریم برج بندرانزلی، بلندمرتبه سازی شده که مناره دیده نمی‌شود.

با این حال، فانوس انزلی تاکنون چندین پادشاه را به خود دیده است. ناصرالدین شاه  و مظفرالدین شاه در زمان سفرهایشان به اروپا از برج دیدن می‌کردند.

 برج، فانوس حمله تزارها را هم دیده است. نیمه شب دوم شهریور ۱۳۲۰ وقتی روسیه و انگلیس بر سر سهم‌خواهی از ایران باهم توافق کردند، رشت و انزلی دوباره به خاک و خون کشیده شد.

از برج فانوس پایین می‌آیم و از میان کوچه باریکی عبور می‌کنم که به خیابان سپه انزلی منتهی می‌شود. به سمت بلوار ساحلی و  پل غازیان می‌روم. ماهیگیران انزلی  با آسودگی دل به دریا سپرده‌اند چون می‌دانند برج فانوس راهنمایشان است.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: بندر انزلي گردشگري استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی شهرستانها استانی فرهنگی و هنری استانی سیاسی استانی ورزشی استانی علمی و آموزشی خراسان شمالی استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی شهرستانها استانی فرهنگی و هنری فانوس دریایی برج دیدبانی بندر انزلی برج فانوس موج شکن ساعت ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۹۸۶۲۵۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

برگزاری رژه اقتدار دریایی در آبراه راهبردی خورموسی

به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای استان خوزستان، همزمان با روز ملی خلیج فارس و به منظور نمایش توان و آمادگی نیرو‌های مسلح، دستگاه‌های اجرایی و نیرو‌های مردمی برای صیانت و حفاظت از حریم آب‌های نیلگون خلیج فارس، رژه اقتدار دریایی با مشارکت ده‌ها فروند شناور از نهاد‌های نظامی، انتظامی، دستگاه‌های اجرایی و خدماتی در آبراه خورموسی برگزار شد.   فریدون بندری، فرماندار بندر ماهشهر در حاشیه این مراسم با اشاره عملیات غرورآفرین وعده صادق که به تعبیر مقام معظم رهبری تحولات تاریخی را به دو دوره قبل و بعد از آن تقسیم کرد، گفت: هر گونه تحرک و فعالیت در منطقه حساس خلیج فارس به عنوان یک آبراه حیاتی در جهان، حاوی پیام حائز اهمیت برای جهانیان است.   وی با اشاره به بحران‌ها و ناامنی‌های موجود در عرصه بین المللی افزود: به برکت خون شهدا و اقتدار نیرو‌های مسلح کشورمان ایران اسلامی در کمال آرامش و امنیت به سر می‌برد و اینک بدون دغدغه روز ملی خلیج فارس را گرامی می‌داریم.   بندری با اشاره به ضرورت هم‌افزایی تمامی دستگاه‌های اجرایی برای رونق و توسعه سواحل خلیج فارس به ویژه حوزه شهرستان بندرماهشهر که از قدمت تاریخی و ظرفیت‌های اقتصادی و صنعتی قابل ملاحظه‌ای برخوردار است، ادامه داد: با اهتمام بیشتر مسئولان به این خطه از سواحل خلیج فارس می‌توان فرصت‌های متعددی برای رونق اشتغال و بازرگانی فراهم کرد.   فرماندار بندر ماهشهر با اشاره به کاشت ده میلیون نهال درخت حرا در سال‌های گذشته تا کنون، از کاشت سالانه یک میلیون نهال حرا در سال‌های آتی خبر داد و اضافه کرد: این فعالیت در حوزه محیط زیست شهرستان مؤثر واقع می‌شود.   وی با اشاره به ضرورت تعیین عرصه و حریم خوریات متعدد در حوزه این شهرستان، خواستار همکاری بیشتر متولیان امر به منظور تسهیل زمینه سرمایه‌گذاری شد.   کرانه خلیج فارس یکی از نقاط تاریخ ساز کشور   ایزدی، مشاور وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در این مراسم با اشاره به وظایف این وزارتخانه در صیانت و احیای مواریث ارزشمند فرهنگی کشور گفت: خلیج فارس دارای آثار ارزشمند ملموس و ناملموس است که موظف از حراست آنها هستیم.   وی حوزه جهاد تبیین را یکی از دغدغه‌های این وزارتخانه عنوان کرد و افزود: باید برای آگاه کردن نسل جوان از ارزش‌های فرهنگی و تاریخی بیشتر بکوشیم.   ایزدی، کرانه‌های خلیج فارس را یکی از نقاط تاریخ‌ساز کشورمان عنوان کرد و ادامه داد: باید با همکاری استانداران ساحلی و با نگاه جدی به باستان شناسی، تاریخ این حوزه تمدن‌ساز را روشن کنیم. چرا که ممکن است در اثر غیاب ما در این حوزه کشور‌های حاشیه خلیج فارس با تاریخ‌سازی‌های جعلی دست به تدوین هویت تاریخی برای این سواحل کنند.   وی با اعلام آمادگی برای همکاری با مدیران اجرایی به منظور تحرک‌بخشی و ایجاد پویایی اقتصادی در سواحل خلیج فارس، گفت: سرمایه گذاری موتور محرکه برای توسعه پایدار در این مناطق است و ضمن حمایت از ورود سرمایه‌گذاران با همکاری دستگاه‌های اجرایی زمینه برای حضور بیشتر آنها و تحقق این هدف فراهم می‌شود.   نقش بندر امام خمینی و آبراه خورموسی در دوران دفاع مقدس   شیرالی، جانشین فرماندهی منطقه سوم نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در حاشیه رژه اقتدار دریایی با ذکر خاطره‌ای از ایام دوران دفاع مقدس گفت: بندر امام خمینی و آبراه خورموسی نقش بسیار مهمی در پشتیبانی و صادرات و واردات کالا‌های مورد نیاز کشور در آن دوران ایفا می‌کرد و رژیم حزب بعث با شناختی که از اهمیت این بندر داشت با ناامن کردن جریان تردد کشتی‌ها تلاش می‌کرد به این شاهرگ بازرگانی کشور آسیب برساند و در آن دوره ۷۱ فروند کشتی را با  موشک مورد اصابت قرار داد.   وی در ادامه با اشاره به اینکه روح شهدا با آب این منطقه آمیخته شده و از برکت خون شهدا خلیح فارس در امنیت و آرامش قرار دارد، افزود: در رژیم پهلوی برای حرکت شناور‌های کشورمان در آبراه خلیج فارس نیاز به اجازه گرفتن از گشتی‌های ناوگان بیگانگان که در منطقه حضور داشتند، بودیم و امروزه تمامی شناور‌های بیگانه برای تردد در پهنه آب‌های خلیج فارس می‌باید خود را معرفی کرده  و با ما هماهنگ کنند که این نشان از اقتدار نیرو‌های مسلح کشورمان در دریا دارد.   شیرالی ادامه داد: امروزه نیروی مسلح کشورمان در پهنه آب‌های خلیج فارس اجازه خودنمایی کشور‌های بیگانه و به ویژه ناوگان رژیم صهیونیستی را نمی‌دهند و در دست مقتدر نیرو‌های مسلح کشورمان گرفتار می‌شوند که نمونه اخیر آن را در توقف یک کشتی نفتی مشاهده کردیم.   بهره مندی از امنیت کامل در کشور در پرتوی اقتدار نیرو‌های مسلح   حجت‌الاسلام عبادی امام جمعه بندر امام خمینی نیز در این آیین با گرامیداشت دلاوری‌های شهدای گرانقدر در آب‌های خلیج فارس گفت: در پرتوی اقتدار نیرو‌های مسلح و برقراری امنیت کامل در تمامیت ارضی کشورمان برقرار است، هیچ بیگانه‌ای نمی‌تواند چشم طمع به آن بدوزد.   وی با اشاره به ابلاغ سیاست‌های کلی اقتصاددریا محور توسط مقام معظم رهبری به سران سه قوه، افزود: تا پیش از این به طور بایسته و شایسته به نعمت دریا و بهره گیری از مزایای آن برای رونق و توسعه کشور، توجه کافی نمی‌شد و کار قابل توجهی انجام نمی‌گرفت، ولی امروزه همه وظیفه داریم از این نعمت که خداوند به کشورمان ارزانی داشته بهره بریم و غفلت صورت گرفته در این خصوص را جبران کنیم.   ابوطالب گرایلو، مدیرکل بنادر و دریانوردی استان خوزستان در حاشیه رژه اقتدار دریایی  با اشاره به جایگاه استان خوزستان به لحاظ برخورداری از یکهزار و ۱۸۰ کیلومتر نوار ساحلی گسترده، گفت: بندر امام خمینی با تغیر رژیم حقوقی خود در سال ۱۳۹۰ به منطقه ویژه اقتصادی بندری به دنبال توسعه زیرساخت‌های بندری و دریایی با هدف استفاده بیشتر از مزیت‌های دریا است و به عنوان پهناورترین منطقه ویژه اقتصادی بندری کشور جایگاه خود را در تجارت دریایی کشور ارتقاء ببخشد.   وی افزوده شدن عمق کانال دسترسی دریایی به ۱۴.۵ متر، ایجاد زیرساخت در اراضی توسعه‌ای و بهره گیری از توان پایانه‌های مکانیزه غلات برای افزایش ۱۲ میلیون تن به توان تخلیه و بارگیری استاندارد کالا‌های اساسی از اهم برنامه‌های اداره کل بنادر و دریانوردی استان خوزستان در راستای بهره‌گیری بیشتر از ظرفیت‌های بندری و دریایی عنوان کرد.